Nieuws juli 2022

LASLLIAM

Op donderdag 30 juni is LASLLIAM, het nieuwe alfabetiseringsraamwerk, officieel gepubliceerd. De gehele publicatie is nu te lezen (in het Engels). In dit artikel vind je alvast de belangrijkste punten terug.

Doel

Niet- of laaggeletterde migranten hebben specifieke onderwijsbehoeften. Ze moeten een nieuwe taal leren, terwijl ze ook voor het eerst leren lezen en schrijven en hun basisvaardigheden op het gebied van geletterdheid ontwikkelen. Omdat er met deze groep taalleerders niet altijd voldoende rekening wordt gehouden, heeft de Raad van Europa in 2018 een groep experts gevraagd een Europees referentiekader te ontwikkelen. Het doel van LASLLIAM is het bieden van praktische ondersteuning voor bijvoorbeeld beleidsmakers en docenten om zo de kwaliteit van de aangeboden taalcursussen voor deze doelgroep te verhogen.

Niveaus

Qua inhoud is LASLLIAM een toevoeging op het ERK, waarin geen beschrijvingen staan onder niveau A1- (ook wel pre-A1 genoemd). Verder zijn de beschrijvingen in het ERK uitsluitend gericht op geletterde taalleerders. Zo kunnen leerders op niveau A1- “persoonsgegevens invullen, eventueel met behulp van een woordenboek”. LASLLIAM geeft inzicht in de verschillende stappen die daarvoor nog gemaakt moeten worden. Er zijn in LASLLIAM vier niveaus onderscheiden, waarbij het hoogste niveau 4 overeenkomt met niveau A1. Per niveau zijn beschrijvingen beschikbaar die in can-do statements aangeven wat de leerders kunnen. Deze beschrijvingen zijn er voor de volgende vaardigheden:

• technische geletterdheid (technisch lezen en schrijven, kennis van het schrift);
• communicatieve vaardigheden (hierbij is een verder onderscheid gemaakt tussen productie, receptie en interactie);
• taalstrategieën (plannen, compenseren en monitoren en repareren);
• digitale vaardigheden.

Technische geletterdheid

Technisch lezen en schrijven begint bij kennis van schrift in het algemeen, bijvoorbeeld de wetenschap dat de klanken die je hoort gekoppeld zijn aan de letters die je schrijft. De niveaus van technisch lezen en schrijven geven verder weer hoe taalleerders toewerken naar een bepaalde vloeiendheid: van het kopiëren van woorden en het herkennen van enkele cijfers, naar het schrijven van korte zinnen en het vloeiend lezen van medeklinkerclusters.

Communicatie

Bij de communicatieve vaardigheden worden beschrijvingen gegeven voor luisteren (bijvoorbeeld naar een gesprek of een tv-programma), lezen (zoals het lezen van een brief, folder of instructie), spreken (monologen en dialogen) en schrijven (zowel functioneel als creatief).

Taalstrategieën

Per vaardigheid (lezen, schrijven, luisteren en spreken) wordt ook gekeken naar de verschillende taalstrategieën die de leerders toe kunnen passen. Daarin wordt een onderscheid gemaakt tussen:

• plannen, bijvoorbeeld het vooraf oefenen of het gebruikmaken van korte aantekeningen;
• compenseren, bijvoorbeeld hulp vragen of ondersteunen met gebaren en andere non-verbale communicatie;
• monitoren en repareren, bijvoorbeeld het gebruikmaken van (digitale) hulpmiddelen of het vragen om herhaling.

Digitale vaardigheden

Om goed te kunnen functioneren in de huidige maatschappij, is een zekere mate van digitale geletterdheid noodzakelijk. Daarom bevat LASLLIAM ook beschrijvingen voor de digitale vaardigheden van de taalleerders. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de volgende onderwerpen: 1) technische vaardigheden, 2) communicatie, 3) content-creatie en 4) veiligheid. Deze beschrijvingen zijn bedoeld om voorbeelden te geven van de soorten vaardigheden die nodig zijn voor de doelgroep om mee te kunnen doen in een digitale samenleving.

Tot slot

Het is een uitgebreid document om door te nemen, omdat er veel achtergrondinformatie wordt gegeven. De verschillende tabellen met beschrijvingen bij de vier niveaus (per vaardigheid) vind je in hoofdstuk 4, vanaf pagina 41. Een Nederlandse vertaling wordt in de loop van dit jaar verwacht.

De gehele publicatie is hier terug te vinden: https://www.researchgate.net/publication/361720525_LASLLIAM